Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας:
Ο νόμος που προβλέπει για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είναι ο περί της Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες Νόμος του 2007, ως εκάστοτε ισχύει (ο
‘Νόμος 188(Ι)/2007’). Σύμφωνα με το Νόμο 188(Ι)/2007, ‘Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας’ σημαίνει παροχή ή συγκέντρωση κεφαλαίων καθ’ οιονδήποτε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, με την πρόθεση να χρησιμοποιηθούν ή εν γνώσει του γεγονότος ότι θα χρησιμοποιηθούν, στο σύνολο τους ή εν μέρει, για τη διάπραξη αδικήματος κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από το άρθρο 4 του
περί της Διεθνούς Σύμβασης για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας (Κυρωτικός και Άλλες Διατάξεις) Νόμου, και από τα άρθρα 5 έως 13 του περί της Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας Νόμου, ο οποίος έχει αντικατασταθεί από τον περί της Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας και Προστασίας των Θυμάτων Νόμο (ο ‘
Νόμος 75(Ι)/2019’). Σύμφωνα με το Άρθρο 58(δ) του Νόμου 188(Ι)/2007, οι υπόχρεες οντότητες οφείλουν να εφαρμόζουν επαρκείς και κατάλληλες πολιτικές, ελέγχους και διαδικασίες, οι οποίες είναι ανάλογες με τη φύση και το μέγεθος τους, ώστε να μετριάζουν και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σχετικά με τον εσωτερικό έλεγχο, την αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνων με σκοπό τη παρεμπόδιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Άρθρο 58Α του Νόμου 188(Ι)/2007, οι υπόχρεες οντότητες λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να εντοπίζουν και να εκτιμούν τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που διατρέχουν, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τους πελάτες τους, τις χώρες ή τις γεωγραφικές περιοχές, τα προϊόντα, τις υπηρεσίες, τις συναλλαγές ή τους δίαυλους παροχής υπηρεσιών, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα αυτά είναι ανάλογα με τη φύση και το μέγεθος τους. Περαιτέρω, το Άρθρο 58(α) του Νόμου 188(Ι)/2007 προνοεί για τις υποχρεώσεις προσδιορισμού ταυτότητας και άσκηση δέουσας επιμέλειας ως προς τους πελάτες, όπου μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνεται το ‘screening’ των πελατών και των συναλλαγών τους για σκοπούς καταπολέμησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Το Άρθρο 58(γ) του Νόμου 188(Ι)/2007 προνοεί για την εσωτερική αναφορά και αναφορά στη ΜΟΚΑΣ σε περιπτώσεις ύποπτων συναλλαγών/δραστηριοτήτων για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Επιπρόσθετα, ο Νόμος 75(Ι)/2019 ασχολείται με μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ορισμού των αδικημάτων τρομοκρατίας, των ευθυνών των νομικών προσώπων, της ευθύνης των υπόχρεων οντοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου 188(Ι)/2007 να κατάσχουν περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν ή ελέγχονται από πρόσωπα που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές ενέργειες και της ευθύνης των εποπτικών αρχών για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των υπόχρεων οντοτήτων με τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας.
Η Οδηγία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (‘ΕΚΚ’) για την Παρεμπόδιση και Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες του 2020, ως εκάστοτε ισχύει (η ‘
Οδηγία’) περιλαμβάνει παραδείγματα ύποπτων συναλλαγών/δραστηριοτήτων για χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Συγκεκριμένα, στο Μέρος Β του Τρίτου Παραρτήματος, αναφέρονται παραδείγματα για πηγές και μεθόδους για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, καθώς και ασυνήθιστα χαρακτηριστικά μη-κερδοσκοπικών οργανισμών που δεικνύουν ότι πιθανόν να χρησιμοποιούνται για παράνομο σκοπό. Περαιτέρω, σύμφωνα με την παράγραφο 12(4) της Οδηγίας, οι υπόχρεες οντότητες κατά την εκτίμηση των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και κατά την εφαρμογή μέτρων και διαδικασιών βάσει του υπολογιζόμενου κινδύνου οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη, μεταξύ άλλων, τις Κοινές Κατευθυντήριες Γραμμές, όπως ορίζονται στην Οδηγία, καθώς και στις Κατευθυντήριες Γραμμές που εκδίδει η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF). Επίσης, περαιτέρω καθοδήγηση για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας περιλαμβάνεται σε συγκεκριμένες
Εγκυκλίους της ΕΚΚ, όπως οι Ε299, Ε315, Ε339, Ε465, Ε474, Ε478, Ε580, Ε588, Ε607 και Ε640.
Χρηματοδότηση της Διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής:
Το FATF ορίζει τη ‘Διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής’ ως «Η κατασκευή, απόκτηση, κατοχή, ανάπτυξη, εξαγωγή, μεταφόρτωση, μεσιτεία, μεταφορά, αποθήκευση ή χρήση πυρηνικών, χημικών ή βιολογικών όπλων και των μέσων παράδοσης τους και συναφών υλικών (συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών και αγαθών διπλής χρήσης που χρησιμοποιούνται για μη νόμιμους σκοπούς)». Επίσης, το FATF καθορίζει την ‘χρηματοδότηση της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής’ ως «Η πράξη της παροχής κεφαλαίων ή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που χρησιμοποιούνται, εν όλω ή εν μέρει, για την κατασκευή, απόκτηση, κατοχή, ανάπτυξη, εξαγωγή, μεταφόρτωση, μεσιτεία, μεταφορά, αποθήκευση ή χρήση πυρηνικών, χημικών ή βιολογικών όπλων και των μέσων παράδοσης τους και συναφών υλικών (συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών και αγαθών διπλής χρήσης που χρησιμοποιούνται για μη νόμιμους σκοπούς), κατά παράβαση της εθνικής νομοθεσίας ή, αν εφαρμόζεται, των διεθνών υποχρεώσεων».
Οι υπόχρεες οντότητες θα πρέπει να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν αποδοτικά μέτρα και διαδικασίες για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και τον μετριασμό των κινδύνων από την χρηματοδότηση της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής. Για το σκοπό αυτό, οι υπόχρεες οντότητες θα πρέπει να εντοπίσουν και να κατανοήσουν τους σχετικούς κινδύνους από την χρηματοδότηση της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής που αφορούν τις επιχειρηματικές τους εργασίες και πελάτες, να έχουν γνώση των απαιτήσεων για την αντιμετώπιση των εν λόγω κινδύνων, όπως επίσης και να γνωρίζουν συνήθεις τεχνικές αποφυγής που χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη του εντοπισμού αυτών των πρακτικών. Οι σχετικές νομικές υποχρεώσεις για τις υπόχρεες οντότητες πηγάζουν κυρίως από τα πιο κάτω:
-
Τον περί της Εφαρμογής των Διατάξεων των Ψηφισμάτων ή Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Κυρώσεις) και των Αποφάσεων και Κανονισμών του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Περιοριστικά Μέτρα) Νόμο του 2016, ως εκάστοτε ισχύει, (Νόμος 58(Ι)/2016).
-
Τις υποχρεώσεις για την εφαρμογή των Κυρώσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και των Περιοριστικών Μέτρων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ανατρέξτε στη σχετική ενότητα στην ιστοσελίδα της ΕΚΚ).
-
Τον περί της Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας και Προστασίας των Θυμάτων Νόμο του 2019, ως εκάστοτε ισχύει, (Νόμος 75(Ι)/2019).
-
Τον περί της Εισαγωγής και Εξαγωγής Ελεγχόμενων Ειδών και της Διενέργειας Ελεγχόμενων Δραστηριοτήτων Νόμο του 2011, ως εκάστοτε ισχύει, (Νόμος 1(I)/2011)
-
Τις σχετικές διεθνείς συστάσεις του FATF – κυρίως τα Recommendations 1, 2, 7 and 15 of The FATF Recommendations (μόνο στα Αγγλικά).
Για συνεχή ενημέρωση σχετικά με τα πιο πάνω θέματα, μπορείτε να συμβουλεύεστε τις ακόλουθες χρήσιμες πηγές πληροφόρησης, πέραν από τα πιο πάνω, όπως επίσης και να λαμβάνετε άλλες Χρήσιμες δημοσιεύσεις/Ειδοποιήσεις από τη σχετική υπό-ενότητα:
Εθνική Αξιολόγηση Κινδύνων (στα Αγγλικά)
Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟΚΑΣ)
EBA’s ML/TF Risk Factors Guidelines (στα Αγγλικά - Εγκύκλιος Ε640)
Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism (MONEYVAL)
Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF)
Europol / Eurojust
Ευρωπαϊκή Επιτροπή / Κατάλογος τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου της Ε.Ε.
Παγκόσμιος Δείκτης Τρομοκρατίας
Δείκτης Χρηματοδότησης της Διάδοσης των Όπλων Μαζικής Καταστροφής
Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN)